بررسی پراید وانت؛ فاجعه ای موفق به روش سایپا
اصولا وانت بارها خودروهایی سرسخت و با دوام هستند که شاید از نظر ظاهری و یا امکانات حرف چندانی برای گفتن نداشته باشند اما استحکام و توانایی آنها می تواند نقاط ضعف این خودروها را پوشش دهد. ماجرای وانت امروز ما اما کمی متفاوت است و گویا سازنده ی آن تنها بخش دوم جمله را دریافته است که ظاهر نه چندان جالب و امکانات کم کافی است و نیازی به دوام و استحکام وجود ندارد. صحبت ما امروز در مورد وانت پراید است، پلتفرم محبوبی که دیگر فقط کراس اوور آن به بازار نیامده است و به بخشی جدایی ناپذیر از صنعت کشورمان تبدیل شده است. پراید کوچک و نحیف حالا وظیفه‌ی جدید روی دوش دارد، باربری! البته شاید خیلی سال است که پراید چنین نقشی را بازی می کند اما حالا سازنده، یا بهتر بگوییم نسازنده‌ی داخلی تصمیم گرفته است که این خودرو را با کاربری که سالها روی دوش آن است تطبیق داده و مدل وانت آن را راهی بازار کند. برویم نگاهی داشته باشیم به این شاهکار صنعت وطن در قرن تسلا و کیا استینگر!
طراحی
پیش از اینکه وانت پراید یا همین سایپا 151 را با چشمانم ببینم وصف آن را از زبان یکی از دوستانم شنیدم که در یکی از شبکه های اجتماعی ممنوعه سوال پرسیده بود که این دمپایی ابری چیه سایپاداده بیرون؟؟؟ فکر کردم شاید اغراق باشد یا مزاح، تا اینکه چند روز بعد در یکی از نمایندگی های سایپا این خودرو را دیدم. دوستمان بیراه نگفته بود، واقعا خنده دار بود و باید اعتراف کنم اصلا به ذهنم نمی رسید که چگونه می شود پراید را به سگمنت پیکاپ ها هم راه داد، اما هرچه بود سایپا این کار را کرده است و حالا نتیجه‌ی این نبوغ مقابل دیدگان ما قرار دارد.
نمای جلوی این خودرو کلا تفاوتی با همان پراید اورجینال یا جدیدا 131 ندارد و کاملا یکسان است. در این سالهای اخیر تنها آپدیت پراید این بوده که شیشه های جلو دارای طلق شفاف شده اند و راهنما ها نیز از روی سپر جلو به داخل چراغ های اصلی منتقل شده اند.
در نمای جانبی اما دیگر پراید نیست و از ستون B که با یک پوشش پلاستیکی مشکی رنگ پوشیده شده است به بعد تنها یک جای بار مشاهده می شود.
بر اساس اطلاعات موجود در وبسایت گروه سایپاطول سایپا 151 در مقایسه با مدل سدان 131 چند میلی متری کاهش پیدا کرده است که البته این کاهش قابل احساس با چشم نیست ولی در ارتفاع و عرض خودرو تغییری مشاهده نمی شود. نمای انتهایی نیز مثل هر وانتی که پیش از این در این کشور به تولید رسیده است کاملا عادی و ساده است و اثری از هیچ نکته‌ی خاصی در این بخش وجود ندارد. طرح سپر سیاه رنگ عقب نیز متفاوت با مدل سدان است و برای کاربری وانت تغییر پیدا کرده است. نکته ای که در این قسمت جلب توجه می کند دستگیره‌ی در جای بار است که پلاستیک آن کیفیت بسیار پایینی دارد.
داخل خودرو
داخل کابین 151 هم در مقایسه با پراید 131 تغییری نکرده است و شاهد همان داشبود کپی شده از رنو لوگان هستیم که کیفیت آن مثال زدنی است و باید بابت چنین کابین مرغوبی به سایپا تبریک گفت. در بخش پایینی خروجی های سیستم تهویه یک سوراخ مستطیلی شکل قرار دارد که مثلا می توانید یک سری وسایل را در آنجا قرار دهید اما هنگام تست متوجه شدیم که در شتاب گیری ناگهانی هر چه وسایل آنجا باشد به بیرون پرت خواهند شد. فرمان سه شاخه جدید سایپا هم در این مدل موجود است که یک ایربگ درون آن قرار داده شده است که نمی دانیم چقدر کارایی دارد. برای سرنشین نیز یک ایربگ روی داشبورد وجود دارد.
در خصوص تجهیزات رفاهی و ایمنی هم باید به تنظیم ارتفاع چراغ های جلو، کولر، ترمز ABS، کمربند ایمنی با قابلیت تنظیم ارتفاع، درب بازکن باک از داخل، سیستم ضد سرقت، چراغ عقب مجهز به مه شکن، رادیو CD با قابلیت پخش MP3، فرمان با قابلیت تنظیم ارتفاع و چراغ هشدار دهنده عیب موتور را نام برد. این آخری از همه جالب تر است که در سال 2018 خودرویی بخرید که وبسایت سازنده چراغ چک موتور را به عنوان یک آپشن رفاهی و یا ایمنی روی آن معرفی کند.
چندی پیش پراید 131 را بررسی کرده بودیم که فرمان هیدرولیک هم داشت که این مورد در 151 موجود نیست و حذف شده است.
موتور و گیربکس
قرار نبوده و نیست چیز جدیدی را زیر کاپوت 151 ببینیم، همان موتور 1.3 لیتری که البته با استاندارد یورو 4 همخوانی پیدا کرده است در سایپا 151 نصب شده است. از چند مکانیک این مورد را شنیده ام که برخلاف موتور قبلی پراید، این موتور جدید در صورت پاره کردن تسمه تایم به سوپاپ ها نیز آسیب می زند و سوپاپ کج می کند. پس بهتر است حواسمان به انجام دقیق سرویس ها مخصوصا سرویس تسمه تایم این خودرو باشد.
موتور 4 سیلندر سایپا 151 همانند 111 و سایر پراید ها 71 اسب بخار قدرت و 108 نیوتن متر گشتاور تولید می کند که البته با توجه به وزن 900 کیلوگرمی این خودرو کافی به نظر می رسد. انتقال نیرو هم در این خودرو با استفاده از یک گیربکس 5 دنده دستی استفاده شده است که نیرو را به چرخ های جلو انتقال می دهد.
از حق نگذریم این موتور پراید مزیت هایی هم دارد. مصرف سوخت آن چندان هم بد نیست و از سوی دیگر قطعات آن به وفور و با قیمت پایین در بازار موجود هستند. همچنین تمامی مکانیک ها با این موتور آشنایی دارند و به این ترتیب نگرانی از بایت تعمیرات و سرویس ها وجود ندارد. فقط باید امیدوار بود که موتور یورو 4 جدید دوام موتورهای قبلی را هم داشته باشد.
رانندگی
پشت فرمان 151 فرقی با سایر پرایدها ندارد. موتور را با چرخاندن سوییچ روشن می کنیم. استارت خوردن موتور هم به راحتی صورت می گیرد گرچه کارکرد موتور پر تنش نیست اما نفوذ صدای آن به کابین زیاد است که دلیل آن را باید عایق بندی نامناسب دانست. کیفیت مونتاژ نیز اصلا عجیب است و خودرویی که ما تست کردیم با وجود کاکرد پایین سر و صدای زیادی از اتاق داشت و البته برخی قسمت ها هم اصلا انگار مونتاژ نشده بودند چون از سمت زیر پای راننده یک تعدادی سیم آویزان بودند که قاعدتا نباید اینطور می بود.
جعبه دنده را که تعویض های آن چندان نرم نیست را جا زده و حرکت می کنیم. شتاب گیری خودرو با توجه به وزن کم 151 مناسب است و بهتر از سایر وانت هایی نظیر آریسان و پیکان شتاب می گیرد. ضمن اینکه نباید از مصرف سوخت مناسب 151 نیز چشم پوشی کرد. سیستم تهویه نیز در بخش بخاری عملکردی نا امید کننده دارد ولی کولر آن خوب است و با توجه به کوچک تر بودن اتاق نسبت به پراید 13 سدان، اتاق 151 زودتر خنک می شود که در روزهای گرم تابستانی موردی مثبت به شمار می رود.
سواری خودرو اندکی خشک تر از پراید 131 است و در مورد هندلینگ هم فقط باید گفت که عقب خودرو تمایل زیادی به منحرف شدن دارد و بهتر است سر پیچ ها بسیار احتیاط کنید. نباید از نقش تایرهای دارای عرض 165 میلی متری هم در چنین وضعیتی چشم پوشی کرد. البته در صورتی که پشت خودرو بار باشد و